Ancient Aliens (ở Việt Nam được biết đến với tên gọi Người ngoài hành tinh thời cổ đại, phi hành gia thời cổ đại) là một học thuyết của nhà khảo cổ học Don Vaniken đề xuất năm 1986. Những nội dung của giả thuyết này được biên kịch và công chiếu dưới dạng một serie phim truyền hình vào 20 tháng 4 năm 2010 trên kênh History.
Phim do hãng Prometheus Entertainment sản xuất, chương trình đưa ra giả thuyết phi hành gia cổ đại và đưa ra các văn bản lịch sử, khảo cổ học và truyền thuyết mang bằng chứng về mối liên hệ ngoài trái đất của con người trong quá khứ. Chương trình này đã bị chỉ trích vì cách trình bày giả khoa học và giả lịch sử.
Phần dẫn dắt trên thực tế của bộ phim tài liệu này là một chương trình truyền hình đặc biệt cùng tên được phát sóng vào ngày 8 tháng 3 năm 2009 trên kênh History. Mùa 1–3 được phát sóng trên cùng một kênh cho đến năm 2011. Bắt đầu từ năm 2012 với Mùa 4, loạt phim bắt đầu phát sóng trên kênh H2. Mùa 7 bắt đầu trên H2 vào tháng 10 năm 2014. Ngày 10 tháng 4 năm 2015, những tập phim mới bắt đầu ra mắt trên kênh History. Mùa 8 bắt đầu vào ngày 24 tháng 7 năm 2015.
Giám đốc sản xuất của Ancient Aliens là Kevin Burns đồng thời là đạo diễn và viết tình tiết của từng tập phim. Giorgio A. Tsoukalos đóng vai trò như là tư vấn sản xuất và xuất hiện trên màn hình trong phần dẫn dắt. Erich von Däniken xuất hiện trong vai trò dẫn dắt tập phim và nhà nghiên cứu UFO C. Scott Littleton đóng vai trò như là một chuyên gia tư vấn cho chương trình cho đến khi ông qua đời vào năm 2010.
Người dẫn chương trình phát thanh George Noory góp mặt trong năm tập phim, bao gồm cả phần dẫn dắt. Đức cha Barry Downing, nổi tiếng với việc mô tả các thiên sứ trong Kinh Thánh như là các phi hành gia cổ đại, cung cấp những quan điểm của mình trong tập phim thí điểm. Nhà tâm lý học Jonathan Young mang lại một viễn cảnh thần thoại, xuất hiện trên màn hình trong mỗi tập phim ngoại trừ tập thí điểm đầu tiên. Tác giả chuyên viết về lịch sử thay thế David Hatcher Childress, nói thường xuyên trong hầu hết các tập phim.
Chương trình có 1.676.000 người xem vào cuối tháng 10 năm 2010, 2.034.000 khán giả vào giữa tháng 12 (đối với tập "Unexplained Structures") và vào cuối tháng 1 năm 2011, đã có 1.309.000 người xem.
Một số nhà bình luận đã mô tả đặc điểm về chương trình này kiểu như "xa vời", "cực kỳ mang tính chất suy đoán", và "...[đang] diễn giải lung tung dựa trên những giả thuyết cho rằng các nhà du hành lang thang trên Trái Đất một cách tự do trong thời cổ đại." Rất nhiều ý tưởng được trình bày trong chương trình không được cộng đồng khoa học chấp nhận và đã bị chỉ trích là giả khoa học và giả lịch sử. Giáo sư khoa Lịch sử Ronald H. Fritze đã nhận xét rằng giả khoa học được von Däniken đề ra và chương trình Ancient Aliens có tính phổ biến định kỳ ở Mỹ: "Trong một nền văn hóa pop với một ký ức ngắn hạn và đồ ăn ngấu nghiến ngon lành, người ngoài hành tinh và kim tự tháp và các nền văn minh đã mất được tái chế như những món đồ thời trang".
Cộng tác viên Forbes.com Brad Lockwood chỉ trích Ancient Aliens là một ví dụ về việc bổ sung của History Channel "chương trình dành hết cho những con quái vật, người ngoài hành tinh và thuyết âm mưu", bình luận rằng, "Ancient Aliens bất chấp mọi khả năng để hoãn sự hoài nghi vì lợi ích của ngành giải trí." Phóng viên Forbes.com Alex Knapp cũng chỉ trích loạt phim và trích dẫn lời quở trách của nhà khảo cổ học Keith Fitzpatrick-Matthew về History Channel để "đang bàn về (Ancient Aliens) chuyện vô lý như thể nó có thực."
Tác giả khoa học Smithsonian.com Brian Switek đã chỉ trích thậm tệ loạt phim này, đặc biệt là một tập phim đã đưa ra giả thuyết rằng "người ngoài hành tinh hủy diệt khủng long để dọn đường cho loài người chúng ta". Ông còn mô tả đặc điểm của chương trình như thể "một số lượng bùn độc hại nhất trong cái thùng chung không đáy của truyền hình."
Một số khác đã kêu gọi sự chú ý đến một số lượng ít ỏi các quan điểm đối lập. Kenneth Feder, giáo sư khảo cổ học tại Trường Đại học Trung tâm Connecticut và là tác giả của quyển Frauds, Myths, and Mysteries: Science and Pseudoscience in Archaeology, đã nói rằng ông được tiếp cận bởi các nhà sản xuất Ancient Aliens về sự tham gia tiềm năng của mình. "Phản ứng của tôi là tôi rất vui mừng được dự phần vào chương trình của anh, nhưng anh nên biết là tôi nghĩ rằng giả thuyết nhà du hành vũ trụ cổ đại là chuyện nhảm nhí đáng ghét," ông cho biết trong một cuộc phỏng vấn. "Tôi đã không nghe theo lời họ khá đáng kể. Vì vậy, tôi đoán có lẽ là họ không quan tâm đến quan điểm của người khác."
South Park nhại lại chương trình này trong một tập phim mang tên A History Channel Thanksgiving (ngày 11 tháng 11 năm 2011, tập 15.13). Nhà bình luận Ramsey Isler nhận xét, "Mục tiêu nhằm chỉnh đốn Ancient Aliens một cách đặc biệt", và mô tả các bức hình động như "một sự châm biếm hoàn hảo của mọi sự lố bịch trong loạt phim này, bao gồm cả hình ảnh nghệ thuật đen và trắng với người ngoài hành tinh được chỉnh sửa photoshop, và các cuộc phỏng vấn với người dân mà quyền hạn không rõ ràng."
Trong một cuộc phỏng vấn với Rolling Stone vào tháng 6 năm 2011, ca sĩ Katy Perry cho biết cô bị "ám ảnh" với chương trình, nói rằng, "Khi nó nói về những người từ bầu trời, làm thế nào tất cả mọi người đến từ bầu trời và làm thế nào các Kim tự tháp được sử dụng để quan sát các vì sao, nó quá sức đối với tôi. Tất cả dường như để kết nối các dấu chấm than. nó đang thổi bùng tâm trí tôi."
Trong đợt xuất hiện vào tháng 3 năm 2012 trên The Ellen DeGeneres Show, nữ diễn viên Megan Fox đã nhận xét rằng cô "yêu" Ancient Aliens. Ellen đã đồng ý chương trình và các giả thuyết của nó là "tư tưởng mang tính khiêu khích."
Phần 4 bao gồm 10 tập, đã được phát sóng trên kênh history tại Mỹ từ ngày 17/2/2012 đến 4/5/2012.
Sau đây là danh sách 10 tập cùng nội dung đề cập trong mỗi số phát sóng:
Tập 1 Âm mưu của người Maya
Được phát sóng vào ngày 17 tháng 2 năm 2012
Nền văn minh Maya thống trị Trung Mỹ trong gần 2000 năm, nhưng vào thế kỷ thứ 9, các thành phố lớn của người Maya đã bị bỏ rơi, và người Maya biến mất. Điều gì có thể xảy ra với nền văn hóa tiên tiến này? Có thể người Maya đã để lại manh mối về cách họ vượt qua các nền văn hóa khác trong khoa học, toán học, giữ thời gian và quan trọng nhất là thiên văn học? Trong những năm gần đây, chữ tượng hình đã được giải mã để tiết lộ rằng người Maya đã có thể dự đoán chính xác sự thay đổi trong trục của Trái đất mỗi 26.000 năm. Chữ khắc trên chiếc quan tài của người cai trị nổi bật nhất của họ, Vua Pakal, kể về một cuộc hành trình đến Dải Ngân Hà. Và một lịch sự tinh vi của sự kết thúc của thế giới trong năm 2012. Đáng chú ý nhất là niềm tin của họ rằng kiến thức đã được truyền cho họ bởi những sinh vật khác trên thế giới, những người xuống từ bầu trời. Liệu người Maya cổ đại đã thực sự âm mưu với các du khách ngoài trái đất để hoạch định tương lai - và thậm chí là tận cùng của thế giới?
Tập 2 Các tiên đoán ngày tận thế
Được phát sóng vào ngày 17 tháng 2 năm 2012
Người Maya đã tạo ra những hệ thống lịch phức tạp nhất trong thế giới cổ đại, và theo nhiều học giả, Lịch Long Count của họ sẽ kết thúc vào ngày 21 tháng 12 năm 2012. Điều này có ý nghĩa gì đối với nhân loại? Một số nhà nghiên cứu tin rằng nó sẽ mở ra sự trở lại của Bolon Yokte - một vị thần bí ẩn gắn liền với sự sáng tạo và chiến tranh. Liệu vị thần này có thực sự là một người ngoài trái đất như một số nhà lý thuyết du hành vũ trụ cổ đại tin? Các học giả khác tin rằng sự kết thúc của lịch sẽ mang lại một loạt các sự kiện thảm khốc có thể đe dọa sự tồn tại của nhân loại. Họ chỉ vào một liên kết thiên hà hiếm hoi sẽ trùng với cuối lịch của người Maya làm bằng chứng về một thảm họa địa chất sắp xảy ra. Nếu những lời tiên tri ngày tận thế này chứng minh là đúng, nó có nghĩa là sự kết thúc của thế giới như chúng ta biết không? Hay nó có thể tiết lộ một số sự thật sâu sắc về nguồn gốc của loài người?
Tập 3 The Greays
Được phát sóng vào ngày 24 tháng 2 năm 2012
Ai là những người có đầu to và đôi mắt khổng lồ dường như đã đến thăm hành tinh của chúng ta hàng ngàn năm? Được biết đến bởi các nhà nghiên cứu như là "màu xám", những sinh vật bí ẩn này đã được mô tả bằng đá nghệ thuật và những bức tượng đá được chạm khắc trong suốt thời đại và trên toàn thế giới. Họ là ai, họ đến từ hành tinh nào và họ muốn gì?
Tập 4 Người ngoài hành tinh và thảm họa Mega
Được phát sóng vào ngày 02 tháng 3 năm 2012
Có rất nhiều tài khoản lịch sử, tôn giáo và huyền thoại của các nền văn minh cổ đại bị xóa sổ bởi núi lửa, động đất, lũ lụt và thiên thạch. Thiên Chúa, hay thiên nhiên mang lại những thảm họa như vậy? Hoặc có thể là các thiên thể có một bàn tay trong thảm họa thảm khốc của thế giới cổ đại?
Tập 5 Kết nối của NASA
Được phát sóng vào ngày 09 tháng 3 năm 2012
Các nhà khoa học NASA, cựu phi hành gia và các tập tin bí mật của chính phủ đều chỉ ra kết luận rằng đã có tiếp xúc với cuộc sống ngoài trái đất trong quá khứ. Các nhà nghiên cứu xem xét điều này và bằng chứng khoa học gần đây khác có thể cung cấp bằng chứng liên lạc ngoài hành tinh trong cả quá khứ gần đây và cổ xưa.
Tập 6 Bí ẩn của Puma Punku
Được phát sóng vào ngày 16 tháng 3 năm 2012
Gần 14.000 năm tuổi, những tàn tích của Puma Punku là lâu đời nhất và khó chịu nhất trên mặt đất. Không ai biết ai đã thiết kế và xây dựng phức hợp các khối liên khóa phức tạp này, và sau đó biến mất. Các nhà nghiên cứu điều tra những tàn tích tại địa điểm ở Peru và trình bày các phân tích máy tính mới. Bằng chứng pháp y trên mặt đất, cùng với huyền thoại và truyền thuyết địa phương, cho thấy trang web này có thể đã được thiết kế và thậm chí một lần sinh sống bởi một loài người ngoài hành tinh.
Tập 7 Người ngoài hành tinh và Bigfoot
Được phát sóng vào ngày 23 tháng 3 năm 2012
Mọi người trên khắp lục địa đã tuyên bố sẽ nhìn thấy dấu chân của Bigfoot. Và những huyền thoại và truyền thuyết cổ đại nói về một gã khổng lồ giống như vượn đang bám theo trái đất. Điều gì sẽ xảy ra nếu, như các nhà lý thuyết cổ đại du hành vũ trụ tin rằng, có bằng chứng để kết nối Bigfoot với một loài ngoại lai đã từng viếng thăm Trái đất trong quá khứ xa xôi?
Tập 8 Âm mưu của Da Vinci
Được phát sóng vào ngày 06 tháng 4 năm 2012
Có thể kiểm tra các bức tranh kiệt tác của Leonardo Da Vinci, các bản phác thảo vẽ tay kỹ thuật cao, và các tạp chí riêng cho thấy kiến thức về công nghệ của thế giới khác và các sinh vật ngoài trái đất?
Tập 9 The Time Travelers
Được phát sóng vào ngày 27 tháng 4 năm 2012
Có thể là sự nhìn thấy những sinh vật ngoài hành tinh hay UFO thực sự có thể là bằng chứng về những người du hành thời gian từ tương lai? Và có lẽ các phi hành gia cổ đại thực sự là du khách thời gian từ tương lai của chúng ta? Các nhà khoa học khám phá khả năng lý thuyết về du hành thời gian. Làm thế nào nó có thể đạt được? Và những người có thể từ 10.000 năm trong tương lai trông như thế nào?
Tập 10 Người ngoài hành tinh và khủng long
Được phát sóng vào ngày 04 tháng 5 năm 2012
Angkor Wat, Campuchia, là ngôi đền tôn giáo cổ đại lớn nhất thế giới. Trong các tàn tích cự thạch của nó, các nghiên cứu đã phát hiện ra một mô tả về một loài khủng long - một stegosaurus. Nhưng làm sao người xưa có kiến thức về động vật mà khoa học chủ đạo nói đã chết hàng triệu năm trước? Tại sao loài khủng long tuyệt chủng? Có phải một chủng tộc ngoài hành tinh đã giết chết loài khủng long để nhường chỗ cho loài người không?